زلزله شناس

موسسه ژئوفيزیک، دانشگاه تهران

زمین‌لرزه یا زلزله لرزش و جنبش زمین است

که به علّت آزاد شدن انرژی

ناشی از گسیختگی سریع در گسلهای پوستهٔ زمین در مدّتی کوتاه روی می‌دهد.

محلّی که منشأ زمین‌لرزه است و انرژی از آنجا خارج می‌شود را کانون ژرفی،

و نقطهٔ بالای کانون در سطح زمین را مرکز سطحی زمین‌لرزه گویند.

پیش از وقوع زمین‌لرزهٔ اصلی معمولاً زلزله‌های نسبتاً خفیف‌تری در منطقه روی می‌دهد

که به پیش‌لرزه معروفند.

به لرزش‌های بعدی زمین‌لرزه نیز پس‌لرزه گویند

که با شدّت کمتر و با فاصلهٔ زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ می‌دهند.

انواع گسل زلزله

زمین لرزه‌های ثبت شده بر پایهٔ بزرگی

انواع زلزله
لرزاندن و گسیختگی زمین
رانش زمین و بهمن
آتش
روانگرایی خاک
سیل
سونامی
نیروهای جزر
اثرات بشر
زلزله شناس
بزرگی زمین‌لرزه را به صورت زیر تعریف می‌کنند:
بزرگی زلزله، M برابر لگاریتم در پایه ده دامنه حداکثر (برحسب میکرون) حرکت، A، است که توسط لرزه‌سنج استاندارد ووداندرسون در فاصله صد کیلومتری از مرکز زلزله ثبت شده باشد.

M = Log(10) A

همچنین، جهت تعیین انرژی آزاد شده توسط هر زلزله رابطه‌ای توسط ریشتر – گوتنبرگ در سال ۱۹۵۶ ارائه گردید که میزان انرژی آزاد شده در کانون زلزله بر حسب ارگ (erg) و بزرگی آن “M” مشخص می‌نماید.

Log E =۱۱٫۴ + ۱٫۵ M

با یک محاسبه ساده می‌توان نشان داد که با افزایش یک درجه‌ای اندازه بزرگی زلزله، مقدار انرژی آزاد شده تقریباً ۳۲ برابر می‌گردد.